Verslaafd aan LDS
De eerste lesdagen van de IVOR-opleiding in Tilburg voel ik me een vreemde eend in de bijt. Ik heb namelijk acht jaar ervaring als reisbegeleider. De andere cursisten vragen zich af wat ik hier, met al mijn praktijkervaring, nog kan leren. Genoeg kan ik je melden.

Begin met LDS
Dat weten de andere cursisten natuurlijk niet. Zij zien iemand voor de groep staan die ontspannen presenteert. Ze aarzelen wanneer ze een rollenspel met mij hebben, de ervaren reisleider. Dit heeft alles te maken met ‘binnenkant-buitenkant’ zoals docent Emile ons uitlegt. Je ziet en reageert op het gedrag van een ander, de buitenkant. Je hebt echter geen idee wat diegene beweegt om zich zo te gedragen: de binnenkant. Daarom is het belangrijk dat je goed luistert, doorvraagt en samenvat (LDS).

Onbewust bekwaam
Er ontstaat een leerzame interactie tussen mij en de andere cursisten. Regelmatig wordt mij gevraagd: ‘Hoe doe jij als reisleider…?’ Ik denk na over mijn gedrag en mijn manier van communiceren. Wat zeg ik, hoe zeg ik het en wanneer zeg ik het? Het is één van de redenen waarom ik deze opleiding volg: ik ben onbewust bekwaam. Ik weet niet precies wat ik doe en ik wil daar bewuster van zijn zodat ik gedragskeuzes kan maken. Tijdens de opleiding ontdek ik dat ik weliswaar luister maar onvoldoende tijd neem om door te vragen naar de achterliggende motivatie.

Oefenen van gesprekstechnieken
Tussen de opleidingsdagen wil ik de gesprekstechnieken oefenen. Hoe doe je dat wanneer je geen werk hebt? Dat blijkt heel eenvoudig te zijn, als je de kansen maar ziet. Ik ben in de bibliotheek en besluit mijzelf te trakteren op een cappuccino. Ondertussen lees ik op mijn gemak de krant, ik heb alle tijd. Op dat moment spreekt een man mij aan. Of hij tegenover mij plaats mag nemen?

Het herkennen van patronen
Ik hoef maar één blik op hem te werpen om te weten dat ik met een verslaafde te maken heb. Ik zie een magere man met een slecht gebit en een plastic zak vol bierblikjes. Een sterke alcohollucht komt me tegemoet. Mijn gedachten vormen allerlei aannames en ik wil al opstaan, ik heb de cappuccino toch op. Ineens vraag ik mij af waarom die haast, ik kan toch ook een gesprek voeren en alle gesprekstechnieken oefenen?

Dit is zijn motivatie
Al gauw zitten we in een diepgaand gesprek. Ik luister, stel open vragen en vat samen. Het gaat hartstikke goed. Echter ik blijf maar meebuigen, er komt geen einde aan het verhaal van de man. Dus nu weet ik dat zijn ouders alcoholisten zijn, z’n oma hem heeft opgevoed en z’n zus is verkracht door pa en broer en daarom is zij nu lesbisch. Hij heeft vier kinderen maar die wonen bij familie in Oekraïne. Ik krijg als feedback dat hij het fijn vindt dat iemand eens luistert. Daarmee gaat mijn aanname onderuit; hij wil een luisterend oor en geen geld, zoals ik had gedacht.

Kortom, wanneer je je eigen binnenkant weet te analyseren, dan kun je de buitenkant aanpassen. Dit geldt niet alleen voor nieuwe maar ook voor ervaren reisbegeleiders.

Elvira Nijkamp
www.krullebel.nl/reisleider

Terug